Jak bezpiecznie pozbyć się pokrycia dachowego z azbestu?

Azbest, zwany inaczej eternitem, występuje najczęściej w płytach eternitowych, które powszechnie się stosowało w latach 70. do pokrycia dachów i fragmentów elewacji. W roku 1997 wprowadzono Ustawę o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest, jednak pomimo tego do dzisiaj można spotkać w wielu rejonach Polski domy i budynki gospodarcze pokryte tym materiałem. Wiele osób nadal nie zdaje sobie sprawy z zagrożeń, jakie wynikają z użytkowania takich obiektów.

Szkodliwy wpływ azbestu

Włókna azbestowe są szkodliwe dla człowieka, ponieważ powodują wiele chorób układu oddechowego, między innymi pylicę azbestową i międzybłoniaka opłucnej. Szczególnie groźne są elementy uszkodzone, z których sypie się drażniący rakotwórczy pył, jednak nawet jeśli dach czy elewacja są nienaruszone, włókna azbestu odsłaniają się i uwalniają do środowiska pod wpływem erozji spowodowanej przez deszcz wymywający spoiwo cementowe. Powinniśmy jednak pamiętać, że im bardziej zniszczony jest dach, tym więcej włókien się ulatnia. Należy zachować szczególną ostrożność podczas usuwania z dachu starych płyt, które się kruszą i łamią.

Demontaż elementów azbestowych należy zlecić wyspecjalizowanej firmie przeszkolonej w zakresie bezpieczeństwa pracy i dysponującej odpowiednią ochroną osobistą.

Jak bezpiecznie usuwać azbest?

Zgodnie z rozporządzeniem ministra gospodarki, pracy i polityki społecznej z 23 października 2003 r. (Dz. U. 2003, nr 192, poz. 1876) wyroby z azbestu mogą być wykorzystywane w sposób niestwarzający zagrożenia dla środowiska i zdrowia ludzi do 31 grudnia 2032 r. Ponadto gminy, starostwa oraz powiaty zostały zobowiązane do sporządzenia inwentaryzacji budynków zawierających materiały azbestopochodne wraz z oceną ich stanu technicznego, dzięki czemu zostanie oszacowany czas, w którym muszą one zostać usunięte. W przypadku widocznych uszkodzeń dachu czy elewacji zawierających elementy z azbestu zarządca lub użytkownik powinien taki element usunąć w pierwszej kolejności.

Demontaż elementów dachu czy elewacji zawierających azbest należy powierzyć wyspecjalizowanej firmie przeszkolonej w zakresie bezpieczeństwa pracy i dysponującej odpowiednią ochroną osobistą. Ekipa powinna postępować według określonych zasad. Zanim przystąpi do pracy, powinna ogrodzić i odpowiednio oznakować teren robót rozbiórkowych. Ogrodzenie powinno być oddalone na bezpieczną odległość od chodników dla pieszych. Oprócz ostrzegawczych taśm konieczne jest umieszczenie tablic informujących o zakazie wstępu i pracach przy azbeście. Istotne jest, aby pracownicy posiadali ubrania ochronne, czyli maski na twarz, kombinezony, rękawice i pokrycia na buty. Ubrania powinny być jednorazowego użytku, aby można je było zutylizować razem z materiałem rozbiórkowym. Do prac należy używać sprzętu ręcznego lub wolnoobrotowego, który powinien być dokładnie czyszczony.

Włókna azbestowe są szkodliwe dla człowieka. Szczególnie groźne są elementy uszkodzone, z których sypie się drażniący rakotwórczy pył. Jednak nawet jeśli dach jest nienaruszony, włókna azbestu i tak uwalniają się do środowiska. 

Podczas przeprowadzania prac demontażowych elementów zawierających azbest istotne jest, by ograniczyć do minimum uszkodzenia tych materiałów. Aby azbest nie pylił, powierzchnie elementów powinny być wilgotne. Jeśli pył unosi się w powietrzu, materiały powinny być regularnie polewane wodą. Ważne, by zdemontowanych elementów nie zrzucać na ziemię, ponieważ to powoduje rozpylanie włókien azbestu. Usunięte elementy należy zabezpieczyć folią polietylenową o grubości co najmniej 0,2 mm. Płyty utylizuje się na specjalnie wyznaczonych składowiskach, gdzie są przysypywane grubą warstwą gruntu. Takie zabezpieczenie wystarczy, ponieważ szkodliwy jest dla zdrowia jedynie pył azbestowy.