Płyta MDF - zastosowanie, zalety, wady

Co to jest płyta MDF i jak powstaje?

Płyty drewnopochodne i płyty pilśniowe coraz odważniej wkraczają do budownictwa. Różne nazewnictwo podobnych produktów może sprawiać, że całkowicie stracimy orientację w rodzajach płyt. Nie pomagają też enigmatyczne skrótowce, oznaczające ich nazwy.

Jedną z płyt powszechnie wykorzystywanych w budownictwie wykończeniowym jest MDF. To rodzaj płyty pilśniowej, a zatem wykonywanej głównie z odpadów drzewnych. Skrót pochodzi od angielskiego zwrotu medium-density fibreboard, czyli płyta o średniej gęstości z włókien drzewnych.

Rozwłóknione i namoczone tkanki są formowane pod wpływem wysokiej temperatury i ciśnienia. Dochodzi do ich prasowania z odpowiednią siłą, dlatego powierzchnia materiału jest gładka i równa.

Dla uzyskania jednolitej struktury wykorzystuje się naturalne zdolności włókien do łączenia się między sobą. Dla poprawy właściwości płyty proces może być wzbogacony dodatkowymi związkami organicznymi. Co istotne, w płytach MDF włókna nie są układane kierunkowo, tylko dowolnie.

Płyta MDF - jak jest wykończona?

Oglądając drzwi wykonane z płyty MDF z pewnością nie zauważymy jej włóknistej struktury. W budownictwie wykończeniowym surowa płyta praktycznie nie jest wykorzystywana. Za to można spotkać ją w wielu wersjach różniących się między sobą sposobem wykończenia.

Płyty MDF surowe

To płyta niepoddawana wykończeniu, w której widoczny jest układ włókien. Wierzchnia warstwa może być jedynie wyszlifowana, co wygładza strukturę materiału. Surowe wykończenie jest mało estetyczne i bardzo chłonne. W ten sposób są najczęściej wykańczane płyty produkowane w najcieńszych wariantach.

Płyty MDF laminowane

Płyty mogą być pokryte warstwą laminatu w postaci folii. To najczęściej spotykana forma wykończenia. Nakłada się ją w wysokiej temperaturze i pod ciśnieniem. Folia może mieć różne formy, wzory i kolorystykę. Często jest też nakładana w taki sposób, żeby tworzyła strukturę imitującą deseń drewna.

Laminacja to nie tylko dekoracja, ale też skuteczne zabezpieczenie. Folia chroni przed wilgocią i uszkodzeniami mechanicznymi. Dzięki niej można czyścić płyty na mokro, co ułatwia utrzymanie pięknego wyglądu elementów wykończeniowych.

Płyty MDF lakierowane

Na dokładnie wyszlifowane płyty jest nakładana warstwa lakieru w wybranym kolorze. Maskuje ona nierówności w strukturze materiału i nadaje płycie koloru. Elementy mogą mieć niemal dowolną barwę i deseń, a także połysk. Lakier stanowi zabezpieczenie przed wilgocią, uszkodzeniami mechanicznymi, a także zwiększa klasę odporności ogniowej. Płyty MDF lakierowane są stosowane najczęściej do tworzenia mebli.

Płyty MDF z warstwą forniru

Na płytę MDF naklejana jest kilkumilimetrowa warstwa drewna. To sprawia, że materiał uzyskuje oryginalny i bardzo estetyczny wygląd. Jednocześnie zachowuje parametry nośności i wytrzymałości charakterystyczne dla płyt MDF. Jest też dużo tańszy od naturalnego drewna. Płyty z fornirem sprawdzają się przy tworzeniu mebli. Nie nadają się do pomieszczeń mokrych, ponieważ fornir chłonie wilgoć, a następnie pęcznieje.

Różnorodne płyty MDF

Poza innymi sposobami wykończenia, płyty są oferowane w różnych wymiarach i grubościach. Podstawowy arkusz MDF ma wymiar 2800x2070 mm i produkt może być oferowany także w mniejszych wariantach od tego wymiaru. Część producentów na specjalne zamówienie jest w stanie przygotować MDF w innych wymiarach. Z kolei grubości płyt to od 3 do 33 mm, przy czym najpopularniejsze są warianty od 12 do 22 mm.

Inne rodzaje płyt pilśniowych

Poza płytą MDF, czyli o średniej gęstości włókien, można spotkać się także z innymi rodzajami płyt pilśniowych. W zależności od dokładnego przeprowadzenia procesu produkcyjnego możemy mówić o dwóch typach:

• płyty LDF - to materiał o niskiej gęstości włókien (Low Density Fibreboard), która charakteryzuje się większą elastycznością i giętkością. Najczęściej jest wykorzystywana do budowy paneli ściennych;

• płyty HDF - to z kolei płyta o bardzo dużej gęstości włókien (High Density Fireboard). Ma znakomite parametry odporności na ściskanie, dlatego może być stosowana do wykańczania podłóg.

Wszystkie te pyty łączy dowolny układ włókien i podobna technika formowania. Różnice wynikają głównie z wartości ciśnienia zastosowanego na etapie produkcji.

Zalety i wady płyty MDF

Płyta MDF jest materiałem mającym w niektórych konstrukcjach zastąpić drewno. Choć często jest drugim wyborem po tym naturalnym budulcu, w wielu zadaniach sprawdza się znacznie lepiej od drewna.

Do najważniejszych zalet płyt pilśniowych MDF należą:

• trwałość - płyta ma niezłe parametry odporności na zginanie i ściskanie. To wystarcza przy tworzeniu konstrukcji meblowych i wykończeniach pomieszczeń. Ponadto nie chłonie tłuszczu, a pokryta lakierem lub laminatem jest łatwa w utrzymaniu czystości. Materiał jest też odporny na działanie większości środków chemicznych i rozpuszczalników;

• łatwość formowania - płyta ma jednakową strukturę i parametry wytrzymałościowe na całej głębokości. To pozwala na dowolne jej formowanie za pomocą ręcznych elektronarzędzi. Można ją ciąć, szlifować, frezować, a także w niej wiercić. Jej trwałość pozwala też na łączenie ze sobą wielu elementów za pomocą skręcania, klejenia, a nawet łączenia zszywkami;

• różnorodność - płyty oferowane przez producentów mają różne grubości i sposoby wykończenia. Można wybrać kolorystykę, rodzaj powierzchni, a nawet strukturę. Ponadto możliwość samodzielnego formowania sprawia, że płytę można jeszcze precyzyjniej dostosować do potrzeb konstrukcji;

• niska cena - w porównaniu do drewna, płyta MDF jest materiałem znacznie tańszym. Wynika to z zastosowania w procesie produkcyjnym odpadów i niepełnowartościowego drewna. Ponadto jest bardzo łatwo dostępna i wykonywana w stosunkowo tanim procesie produkcyjnym, co także wpływa na niski koszt. Dzięki takiej cenie płyty MDF, możemy cieszyć się tanimi meblami i elementami wykończeniowymi w domach.

Jak łatwo się domyślić, płyta nie tylko ma liczne zalety, ale także wady. W niektórych miejscach przesądzają one o rezygnacji z wyboru tego materiału. Wśród najczęściej wymienianych znalzły się:

• odporność na wilgoć - to zdecydowanie najsłabsza strona wszystkich płyt pilśniowych. Płyty chłoną wilgoć, co prowadzi do pęcznienia i utraty parametrów wytrzymałościowych. Nawet płyt laminowanych nie zaleca się umieszczać na zewnątrz, w łazienkach i toaletach. Płyta niszczy się także poddawana działaniu pary wodnej, co wyklucza użycie jej w niektórych pomieszczeniach kuchennych;

• odporność na zarysowania - w czasie pielęgnacji twardymi gąbkami lub preparatami z granulkami może dojść do zarysowania powierzchni. Na folii i fornirze dość szybko widoczne są także ślady użytkowania. Nie sposób ich zeszlifować, jak ma to miejsce w przypadku drewna, i pozostaje jedynie lakierowanie powierzchni;

• wytrzymałość na obciążenia - płyty są znacznie mniej odporne na obciążenia niż drewno. Może to mieć znaczenie szczególnie przy budowie mebli mocno obciążonych jak półki z książkami. Gorsza jest także sprężystość tego materiału, a nawet odporność na ściskanie.

Płyta MDF zastosowanie w pracach budowlanych

Istnieje wiele miejsc, w których jest wykorzystywany materiał MDF. Można ograniczyć zastosowanie głównie do wewnątrz budynków. Poza szczególnymi odmianami elementów otwartych dyfuzyjnie płyta pilśniowa nie nadaje się do użytku na zewnątrz.

Największym obszarem zastosowania materiału jest branża meblarska. MDF wykorzystywana jest do tworzenia frontów i ścian szaf, szafek, półek wiszących i stojących, a także ram łóżek. Stosuje się ją nawet do budowy biurek, szuflad i innych elementów wyposażenia. Pomimo słabej odporności na wilgoć, wykorzystywana jest także do tworzenia zabudowy kuchennej.

Drugi obszar zastosowania to gotowe elementy wyposażenia wnętrz. Z płyt wykonuje się między innymi drzwi i ościeżnice. Może służyć też do wykańczania podłóg, gdzie układana jest na wylewce. Sprawdza się także przy niektórych pracach wykończeniowych jak konstrukcje suchej zabudowy.